Watch video : Click here
दक्षिण एशियाली भू-राजनीतिक परिदृश्य फेरि एकपटक तनावपूर्ण मोडमा प्रवेश गरिरहेको छ। पाकिस्तानमा आठवटा मोर्चाबाट एकसाथ भयंकर आक्रमण सुरु भएको खबरले सम्पूर्ण क्षेत्रलाई चकित तुल्याएको छ। यस आक्रमणको केन्द्रमा तालिबान, पाकिस्तान सरकार, र खाडी राष्ट्रहरू — विशेष गरी साउदी अरब, कतार, र अफगानिस्तानका इस्लामी नेताहरू छन्।
युद्धको यो नयाँ अध्यायले न केवल पाकिस्तानको आन्तरिक सुरक्षा संकटलाई उजागर गरेको छ, तर यसले सम्पूर्ण इस्लामिक विश्वमा शक्ति सन्तुलनमा गहिरो असर पार्न सक्छ। यस लेखमा हामी पाकिस्तानमा भइरहेको यो बहु-आयामिक संघर्षको जरा, प्रभाव, र सम्भावित परिणामहरूलाई गहिरो विश्लेषण गर्नेछौं।
पाकिस्तानमा सुरु भएको आठ तर्फी आक्रमण: घटनाक्रमको अवलोकन
१. आक्रमणको उत्पत्ति
पाकिस्तानमा हालैका हप्ताहरूमा तालिबान-सम्बद्ध समूहहरूले उत्तर पश्चिमी सीमामा आक्रमण बढाएका छन्। तर अब यो आक्रमण केवल सीमित क्षेत्रमा सीमित छैन। आठवटा फरक-फरक मोर्चाबाट सुरु भएको यो आक्रमणमा निम्न पक्षहरू संलग्न देखिन्छन्:
- तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तान (TTP)
- बलुच विद्रोही समूहहरू
- सिंध राष्ट्रवादी संगठनहरू
- अफगान सीमाबाट घुसपैठ गर्ने तालिबान लडाकुहरू
- इस्लामिक स्टेट (ISIS-K) का सेलहरू
- इरान-समर्थित शिया मिलिशिया
- विदेशी भाडाका लडाकुहरू
- आन्तरिक असन्तुष्ट पाकिस्तानी सैन्य अधिकारीहरू
२. आक्रमणको रणनीति
यी आक्रमणहरू योजनाबद्ध र समन्वित देखिन्छन्। आक्रमणकर्ताहरूले पाकिस्तानका प्रमुख सैन्य क्याम्प, हवाई अड्डा, र सरकारी भवनहरूलाई लक्षित गरेका छन्। विशेषगरी पेशावर, क्वेटा, र कराची शहरहरूमा ठूलो क्षति भएको छ।
साउदी अरबको पलायन: किन र कसरी?
साउदी अरबको भूमिका
साउदी अरब लामो समयदेखि पाकिस्तानको रणनीतिक साझेदार रहँदै आएको छ। तर हालैको घटनाक्रमले साउदी अरबलाई असहज बनाएको छ। पाकिस्तानमा अस्थिरता बढेसँगै साउदी अरबले आफ्नो कूटनीतिक स्टाफलाई इस्लामाबादबाट फिर्ता बोलाएको छ।
कारणहरू:
- पाकिस्तानमा साउदी राजदूतावासमाथि आक्रमणको आशंका
- तालिबान र इरान-समर्थित समूहहरूको बढ्दो प्रभाव
- साउदी नागरिकहरूको सुरक्षाको चिन्ता
- पाकिस्तानको अस्थिर सरकार र सैन्य नेतृत्वप्रति अविश्वास
साउदी अरबको रणनीतिक परिवर्तन
साउदी अरबले अब पाकिस्तानको सट्टा कतार, तुर्की, र इजिप्टसँग रणनीतिक सम्बन्ध बलियो बनाउने संकेत दिएको छ। यसले पाकिस्तानको लागि ठूलो कूटनीतिक झट्का हो।
तालिबान र पाकिस्तानको सम्बन्धमा चिसोपन
तालिबानको असन्तुष्टि
तालिबानले पाकिस्तानलाई अफगानिस्तानको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेप गरेको आरोप लगाउँदै आएको छ। विशेष गरी:
- पाकिस्तानले अफगान शरणार्थीहरूलाई बलपूर्वक फिर्ता पठाउनु
- अफगान सीमामा सैन्य गतिविधि बढाउनु
- तालिबान नेताहरूको पाकिस्तानमा निगरानी गर्नु
मुत्ताकीको चेतावनी
अफगानिस्तानका विदेश मन्त्री अमीर खान मुत्ताकी ले पाकिस्तानलाई चेतावनी दिँदै भनेका छन्:
“हामी शान्ति चाहन्छौं, तर यदि हाम्रो सार्वभौमिकता उल्लंघन भयो भने, हामी चुप लाग्ने छैनौं।”
खाडी राष्ट्रहरूको भूमिकामा परिवर्तन
कतारको मध्यस्थता प्रयास
कतारले विगतमा तालिबान र अमेरिकाबीच वार्ता गराउने भूमिका खेलेको थियो। अहिले पनि कतारले पाकिस्तान र तालिबानबीच वार्ता गराउने प्रयास गरिरहेको छ।
युएई र ओमानको चासो
- युएईले पाकिस्तानमा लगानी गरेको परियोजनाहरूमा सुरक्षा चिन्ता व्यक्त गरेको छ।
- ओमानले अफगानिस्तानसँग व्यापारिक मार्गहरूमा पाकिस्तानको अस्थिरता बाधा पुर्याएको बताएको छ।
पाकिस्तानको आन्तरिक संकट
आर्थिक संकट
- मुद्रास्फीति ३०% नाघेको
- विदेशी मुद्रा सञ्चिति घट्दै
- IMF सँग ऋण वार्ता असफल
राजनीतिक अस्थिरता
- इमरान खानको गिरफ्तारीपछि PTI समर्थकहरूको आन्दोलन
- नवाज शरीफ र PPP बीच सत्ता संघर्ष
- सैन्य नेतृत्वप्रति जनताको अविश्वास
सुरक्षा संकट
- सेना र ISI बीच मतभेद
- सीमामा नियन्त्रण गुमाउँदै
- आतंकवादी हमलाहरूको वृद्धि
सम्भावित परिणामहरू
क्षेत्रीय युद्धको सम्भावना
यदि पाकिस्तान र तालिबानबीच पूर्ण युद्ध सुरु भयो भने, यसले निम्न असर पार्न सक्छ:
- अफगानिस्तानमा पुनः गृहयुद्ध
- भारत-पाकिस्तान तनाव वृद्धि
- चीनको CPEC परियोजनामा असर
- अमेरिका र रूसको हस्तक्षेप
मानव अधिकार संकट
- लाखौं शरणार्थीहरूको विस्थापन
- धार्मिक अल्पसंख्यकहरू माथि आक्रमण
- प्रेस स्वतन्त्रता समाप्त
समाधानका सम्भावना
कूटनीतिक पहल
- संयुक्त राष्ट्रसंघको मध्यस्थता
- इस्लामिक सहयोग संगठन (OIC) को हस्तक्षेप
- क्षेत्रीय सम्मेलनहरू
आन्तरिक सुधार
- सेना र सरकारबीच स्पष्ट भूमिका विभाजन
- आतंकवादविरुद्ध स्पष्ट नीति
- आर्थिक सुधार कार्यक्रम
निष्कर्ष
पाकिस्तानमा सुरु भएको यो आठ तर्फी आक्रमण केवल एक देशको संकट होइन, यो सम्पूर्ण क्षेत्रको स्थायित्व र शान्तिको लागि खतरा हो। साउदी अरबको पलायन, तालिबानको आक्रोश, र खाडी राष्ट्रहरूको रणनीतिक परिवर्तनले यो संकटलाई अझ जटिल बनाएको छ। यदि समयमै समाधान खोजिएन भने, यो संघर्षले सम्पूर्ण इस्लामिक विश्वलाई असर पार्न सक्छ।
FAQs (प्रायः सोधिने प्रश्नहरू)
१. पाकिस्तानमा आठ तर्फी आक्रमणको मुख्य कारण के हो?
मुख्य कारणहरूमा तालिबानको असन्तुष्टि, बलुच विद्रोह, आन्तरिक राजनीतिक अस्थिरता, र विदेशी शक्तिहरूको हस्तक्षेप समावेश छन्। विस्तृत जानकारीका लागि पाकिस्तानको सुरक्षा संकट हेर्नुहोस्।
२. साउदी अरबले पाकिस्तान छोड्नुको कारण के हो?
साउदी अरबले पाकिस्तानमा बढ्दो असुरक्षा, तालिबानको प्रभाव, र कूटनीतिक जोखिमका कारण आफ्नो स्टाफ फिर्ता बोलाएको हो। थप जानकारी साउदी अरबको विदेश नीतिमा हेर्न सकिन्छ।
३. तालिबान र पाकिस्तानबीचको सम्बन्ध किन बिग्रिएको हो?
तालिबानले पाकिस्तानमाथि अफगान मामिलामा हस्तक्षेप गरेको आरोप लगाएको छ। पाकिस्तानले भने तालिबानलाई आतंकवादी गतिविधिमा संलग्न भएको आरोप लगाएको छ। विस्तृत जानकारी तालिबान-पाकिस्तान सम्बन्धमा हेर्न सकिन्छ।
४. खाडी राष्ट्रहरूको भूमिकामा के परिवर्तन आएको छ?
कतार, युएई, र ओमानले पाकिस्तानको अस्थिरताबाट टाढा रहन खोजिरहेका छन्। कतारले मध्यस्थता प्रयास गरिरहेको छ भने युएईले लगानीमा कटौती गरेको छ। थप जानकारी खाडी राष्ट्रहरूको रणनीतिमा हेर्न सकिन्छ।
५. पाकिस्तानको संकट समाधानको उपाय के हुन सक्छ?
समाधानका उपायहरूमा कूटनीतिक वार्ता, आन्तरिक सुधार, र क्षेत्रीय सहयोग महत्त्वपूर्ण छन्। संयुक्त राष्ट्रसंघ र OIC को भूमिका निर्णायक हुन सक्छ।
बुलेट लिस्टहरू
प्रमुख आक्रमणकारी समूहहरू
- तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तान (TTP)
- बलुच लिबरेशन आर्मी (BLA)
- इस्लामिक स्टेट (ISIS-K)
- सिंध राष्ट्रवादी संगठनहरू
पाकिस्तानमा प्रभावित क्षेत्रहरू
- पेशावर
- क्वेटा
- कराची
- इस्लामाबाद
खाडी राष्ट्रहरूको प्रतिक्रिया
- साउदी अरब: कूटनीतिक पलायन
- कतार: मध्यस्थता प्रयास
- युएई: लगानी कटौती
- ओमान: व्यापारिक चिन्ता
अन्तिम टिप्पणी
यो लेखले पाकिस्तानमा हाल भइरहेको जटिल संघर्षको बहुआयामिक विश्लेषण प्रस्तुत गरेको छ। यदि तपाईंलाई यो जानकारी उपयोगी लाग्यो भने, कृपया यसलाई साझा गर्नुहोस्
🔗 सम्बन्धित लेखहरू:
Post a Comment
0Comments